Polski vintage – jak urządzić mieszkanie w stylu PRL – 3 kluczowe elementy
Dla jednych okres PRL jest czasem, o którym należałoby jak najszybciej zapomnieć. Jak zatem urządzić mieszkanie w stylu PRL? Wystrój mieszkań z tamtego okresu – małe przestrzenie wypełnione nie do końca pasującymi do siebie meblami z ciężkimi meblościankami w roli głównej, czerwonymi tureckimi dywanami i wszechobecnymi kryształami i kolorową ceramiką – kojarzą się niektórym tylko z kiczem i tandetą. Jednakże dla innych wiele przedmiotów z tamtego okresu to ikony polskiego designu z lat 50, 60 i 70 XX wieku, niejednokrotnie często poszukiwane przez kolekcjonerów na aukcjach internetowych, pchlich targach czy mieszkaniach naszych dziadków. Powstaje też coraz więcej firm specjalizujących się w odrestaurowywaniu mebli i przedmiotów z dawnych lat. Duch przeszłości powrócił również do naszych wnętrz w nowej unowocześnionej formie, a styl vintage staje się coraz popularniejszy, szczególnie wśród ludzi młodych.
Spis treści
Czym jest styl vintage w architekturze wnętrz?
Zacznijmy zatem od samego początku. Samo słowo ‘vintage’ pochodzi z branży winiarskiej i oznacza wysokiej jakości wino wyprodukowane w jednym sezonie/roku. Następnie termin ten przedostał się do świata mody i innych dziedzin, gdzie przedmioty vintage to zachowane perełki z poprzednich dekad, najczęściej z lat 20–90 XX wieku.
Styl vintage w architekturze wnętrz to połączenie starego z nowym, tradycji i nowoczesności, powrót do przeszłości – to styl eklektyczny, cechuje się swobodą aranżacji, gdzie każde wnętrze jest oryginalne i unikatowe. Można je stworzyć poprzez dodanie nowoczesnego wyposażenia do tradycyjnego odrestaurowanego wnętrza np. mieszkania w kamienicy z pięknie zachowanymi detalami architektonicznymi, albo wręcz odwrotnie poprzez wprowadzenie mebli i dekoracji vintage do nowoczesnego apartamentu. Ten drugi sposób jest najbardziej popularny.
Polski vintage – jak urządzić mieszkanie w stylu PRL?
Jak zatem urządzić mieszkanie w polskim stylu vintage? Przede wszystkim postaw na odwagę i indywidualizm, wybierz to co ci się podoba i zestaw ze sobą na bazie kontrastu, tu nie ma z góry narzuconych zasad. Styl PRL, w szczególności lat 70, to ciekawa, śmiała mieszanka kolorów (takich jak: zgaszony pomarańcz, musztardowy żółty, brązy, czerwienie, aż po oliwkowe czy ciemniejsze odcienie zieleni, błękity i granaty) oraz wyrazistych geometrycznych wzorów (od kół, fali, rombów po kwiatowe czy roślinne motywy stosowane na tapetach, zasłonach czy dywanach). Meble występują najczęściej w ciemnych, brązowo-rudawych kolorach drewna i są też często lakierowane na wysoki połysk.
Przy takim bogactwie kolorów, tekstur, dodatków warto postawić zatem na spokojną minimalistyczną bazę i zachowanie umiaru, tak by stworzyć harmonię we wnętrzu. Urządzając salon wybierz przyciągającą wzrok stylową komodę lub szafkę RTV, kultowy model fotelu oraz kilka dodatków takich jak szkło, ceramika czy plakaty z dawnymi reklamami znanych marek lub hasłami propagandowymi, które obecnie raczej wzbudzają uśmiech na twarzy. Przyjrzyjmy się więc tym elementom z bliska.
Salon w stylu PRL – Ikony polskiego designu – fotel 366 Chierowskiego i inne popularne modele
Salon w stylu PRL nie może istnieć bez stylowych mebli z tamtego okresu, które cechowały się prostotą wzornictwa i formy, występowały w ciemnych barwach drewna oraz były lakierowane na wysoki połysk. Ten ostatni zabieg stosowano ze względu na braki w dostępności dobrych jakościowo materiałów często sięgano po sklejkę czy tworzywa sztuczne. W polskich domach nie mogło zabraknąć meblościanki, niskiego stolika kawowego, krzeseł (Muszelki Kruszewskiego czy Pucka lub Pająka Chomentowskiej), rozkładanej wersalki amerykański czy komody typu „jamnik” – niskiej, na nóżkach, o wydłużonych kształcie z półkami i szufladami, często też z pionowymi przedziałkami na płyty gramofonowe. Obecnie tego typu komody przeżywają renesans i to nie tylko w postaci odrestaurowanych starych modeli vintage, ale i także mody na meble retro, czyli współcześnie wyprodukowane na dawnych wzorach, ale z użyciem nowoczesnych i naturalnych materiałów. Zapomnijcie zatem o niskiej jakości!
Ponadto, kultem wręcz otaczane są dawne modele foteli jak 366 Chierowskiego, Fox czyli Lisek, a także RM58 Modzelewskiego. Fotel 366 był i nadal jest jednym z najpopularniejszych modeli i chwałą polskiego designu. Stworzony został w 1962 roku przez młodego projektanta Józefa Chierowskiego, kiedy to po zniszczeniu jednej z największych fabryk mebli w Polsce pojawiła się potrzeba szybkiego powrotu do masowej produkcji. Model fotela 366 idealnie się do tego nadawał. Jego prosta forma, szybki montaż, lekka drewniana konstrukcja i niewielkie rozmiary sprawiły, że pasował do każdego mieszkania, biura czy kawiarni w Polsce. Obecnie od 2014 roku, po kilku dekadach przerwy, jego prawa licencyjne wykupiła firma 366 Concept i produkuje go do dziś, wraz z wieloma innymi wzorami mebli i mebli tapicerowanych z dawnych lat.
Polskie szkło, porcelana i ceramika z lat 50 i 60
W czasach PRL dekoracje stanowiły przede wszystkim kolorowe szkło, porcelana i ceramika. W założonym w 1950 roku Instytucie Wzornictwa Przemysłowego powstawało wiele ciekawych projektów, stanowiących ofertę polskich wytwórni szkła, porcelany, porcelitu i fajansu – tworzyły one tzw. Polski New Look, czyli nowoczesne spojrzenie na wzornictwo przemysłowe. Fabryki w Wałbrzychu, Jaworzynie Śląskiej, Chodzieży, Ćmielowie, Bogucicach, Włocławku, Mirostowicach, Bolesławicach znane są nam do dziś jeśli chodzi o zastawy stołowe, serwisy kawowe czy patery w kwiatowe, geometryczne czy ludowe wzory, a także figurki z porcelany czy wazony o intrygujących powykręcanych kształtach. Popularne były również tzw. Pikasiaki, czyli ceramika i szkło w geometryczne wzory, paski czy ciapki, inspirowane twórczością Pablo Picassa.
Wiele z tych fabryk nie przetrwało do czasów współczesnych, stąd co niektóre przedmioty stanowią bardzo pożądany obecnie towar. Zatem nawet jeśli nie trafiają one w Wasze gusta, nie wyrzucajcie ich, ale sprzedajcie lub oddajcie w dobre ręce. Dodam, że niektóre z nich osiągają obecnie ceny kilkuset złotych za sztukę, co może być dla Was wielkim zaskoczeniem! Może z tego powodu łaskawszym okiem zerkniecie na zawartość witryn Waszych dziadków lub nawet wybierzecie się na poszukiwania po strychach i piwnicach.
Mieszkanie w stylu PRL – Polskie plakaty z poprzednich dekad
Niegdysiejsze reklamy znanych polskich marek, dawne afisze teatralne czy kinowe, plakaty festiwali i wydarzeń kulturalnych sprzed lat są bardzo popularnym dodatkiem wystroju mieszkań, restauracji czy kawiarni stylizowanych na czasy PRL. Inną kategorie tworzą również plakaty z socjalistycznymi hasłami propagandowymi czy też mające na celu edukacje pracowników zakładów przemysłowych w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy – obecnie przyjmowane raczej z przymrużeniem oka, wzbudzają uśmiech na twarzy. Wszystkie one tworzą ciekawe, kolorowe artystyczne dekoracje, często z wykorzystaniem estetyki pop-artu, a zarazem są ze względu na zastosowanie prostych, geometrycznych form sprawiają wrażenie nieco minimalistycznych. Obecnie mają duże grono swoich fanów.
Mam nadzieję, że przybliżyliśmy Wam dziś nieco historii polskiego wzornictwa przemysłowego i zaszczepiliśmy w Was chęć jego zachowania, a także wzbudziliśmy nieco sentymentu do czasów dawno minionych. Twórzcie swoje wnętrza odważnie, z artystyczną swobodą i nie bójcie się łączyć tradycji z nowoczesnością!
Sylwia Szcześniak
Architektka prowadząca we Wnętrze To Sztuka, założycielka pracowni Mariposa Interiors, lauretka nagrody Przyszłości Polskiego Designu Elle Decoration 2023, projektuje wnętrza od ponad 12 lat, specjalistka w zakresie neuroarchitektury, prywatnie pasjonuje się psychologią.
